چرا برخی کبکی‌ها می‌خواهند از کانادا جدا شوند؟

دیدگاه ها و سیاست روز — 13 نوامبر 2011

علی شریفیان

جدایی‌طلبی کبک به شکل‌های گوناگون یکی از کشمکش‌های اصلی سیاسی کانادا و کبک بوده و درتمام امور، این موضوع به نوعی، گاه بسیار حاد و مستقیم و گاه غیر مستقیم مطرح شده و می‌شود و یکی از فاکتورهای بسیار موثر و تعیین کننده امور و تصمیم‌گیری‌های سیاسی کبک و کاناداست.

پارتی کبکوا (حزب کبکی‌ها) که اکنون بیش از چهار دهه از تشکیل آن می‌گذرد در سطح استانی و بلوک کبکوا در سطح فدرال، دو حزبی هستند که انگیزه اصلی تشکیل آنها و برنامه عمده‌شان جدایی از کانادا و تشکیل کشورمستقل کبک است. اعضا و رهبران این دو حزب خود را به فرانسهIndependantist به معنای «استقلال‌‌طلب» می‌خوانند. کانادایی‌های انگلیسی‌زبان واژه‌ای که بار منفی دارد، واژه separatist، «جدایی‌طلب» را در باره آنها بکار می‌برند.

تضاد و اختلاف بین فرانسه‌زبان‌ها با کانادایی‌های انگلیسی‌زبان به چند قرن پیش برمی‌گردد. ۲۲ سال پیش از تشکیل کنفدراسیون کانادا، در سال۱۶۵۹ جنگ خونینی میان فرانسه‌‌زبان‌های Novelle France یا New France که نام آن دوره کبک بود و انگلیسی‌‌زبان‌ها درگرفت که پس از هفت سال با پیروزی گروه دوم به پایان رسید و انگلیسی‌‌زبان‌ها، کبک را تحت تسلط خود درآوردند. آنها تمام امور سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فرانسه‌‌زبان‌ها را در دست گرفتند و این تسلط در روند تاریخی کانادا و کبک با افت و خیزهایی سال‌ها ادامه داشت تا در دهه شصت که با آغاز انقلاب آرام Quiet Revelation فرانسه‌زبان‌ها کم‌کم رنگ باخت و در پی حق‌جویی عادلانه کبکی‌ها اوج گرفت و سبب‌ساز «بحران اکتبر» شد. نتیجه دیگر انقلاب آرام این بود که در سال ۱۹۶۹ و در دوران نخست‌وزیری پیر الیوت ترودو، او با تصویب لایحه‌ای، زبان فرانسه را در کنار انگلیسی، زبان رسمی کانادا اعلام کرد.

شهرکبک (کبک‌سیتی) مرکز استان کبک ۴۰۳ سال پیش، در سال ۱۶۰۸ به وسیله Samuel de Champlain بنا شده است. کبکی‌ها از نژاد لاتین هستند و نه تنها زبانشان که ویژ‌گی‌های فرهنگی دیگر آنها هم با انگلیسی‌ها فرق می‌‌کند. با توجه به اینکه کبک قدیمی‌ترین شهری است که در ابتدای مهاجرت مهاجران به کانادا ساخته شده، می‌توان عمق فاجعه تسلط انگلیسی‌ها بر فرانسه‌زبانها را از دیدگاه کبکی‌ها و دلایل تاریخی و فرهنگی اینکه چرا کبکی‌ها می‌خواهند از کانادا جدا شوند، دریافت.

بحران اکتبر ۱۹۷۰ نقطه عطفی در تاریخ کبک و کانادا و اوج احساسات استقلال‌طلبی کبکی‌هاست. ساعت چهار بامداد روز ۱۶ اکتبر ۱۹۷۰، یازده روز پس از آنکه جیمزکراس دیپلمات بریتانیایی بوسیله FLQ ،Front de Liberation du Quebec (جبهه آزادی‌بخش کبک) و سه روز بعد از آنکه پیرلاپورت وزیر کار و معاون نخست‌وزیر دولت لیبرال کبک، بوسیله همین جبهه به گروگان گرفته شدند، پیرالیوت ترودو، نخست‌وزیر دولت فدرال به تقاضای روبر بوراسا، نخست وزیر کبک و ژان دراپو Jean Drapeau شهردار وقت مونترال با اعزام ارتش کانادا به مونترال، در بزرگترین شهر کبک حکومت نظامی برقرار کرد. «جبهه آزادی‌بخش کبک» اتحاد ملی‌گرایان افراطی دست چپی است که در اوائل دهه شصت و با هدف کسب استقلال کبک بوجود آمده بود.

غروب روز برقراری حکومت نظامی، ترودو در نطقی تاریخی که از شبکه سراسری تلویزیون سی‌بی‌سی پخش شد، دلایل خود را برای برقراری حکومت نظامی توضیح داد. در این سخنرانی، ترودو از دموکراسی موجود در کانادا سخن گفت. اقدامات FLQ را به شدت محکوم کرده و هشدار می‌دهد که به عنوان نخست‌وزیر و رهبر کانادا در راستای حفظ امنیت و جان شهروندان هیچ‌گونه اقدام تروریستی را تحمل نمی‌کند. نظرخواهی‌هایی که درباره این اقدام ترودو در آن زمان انجام شده، نشان می‌دهد که ۸۵ درصد مردم کانادا با برقراری حکومت نظامی در مونترال موافقت کامل داشته‌اند.

دو سال پیش از بحران اکتبر، حزب کبکی‌ها از اتحاد سازمان‌های استقلال‌طلب کبک و به ابتکار و رهبری «رنه له وک» در سال ۱۹۶۸ تشکیل شد. رنه له وک روزنامه‌نگار و سیاستمدار برجسته تاریخ کبک و کاناداست. له وک تا پیش از تشکیل حزب کبکی‌ها در دولت‌های لیبرال به مقام وزارت هم رسیده بود.

بدنبال تحولات ناشی از انقلاب آرام و بحران اکتبر، پارتی کبکوا توانست در انتخابات دوره سی و یکم مجلس ملی کبک، با بدست آوردن ۷۱ کرسی از ۱۱۰ کرسی به پیروزی برسد. این حزب در ماه نوامبر سال ۱۹۷۶ اولین دولت اکثریت استقلال‌طلب را در کبک تشکیل داد.

پارتی کبکوا در راستای استقلال کبک در ۲۶ اوت ۱۹۷۷ با تصویب لایحه مشهور ۱۰۱، زبان فرانسه، زبان اکثریت ساکنان کبک را به عنوان تنها زبان رسمی و قانونی کبک تعیین کرد.

حدود ۳۵ سال از تشکیل اولین دولت استقلال‌طلب می‌گذرد و با برگزاری دو رفراندم در سال‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۵ هنوز کبکی‌های خواستار جدایی از کانادا، به هدف خود نرسیده‌اند. با افزایش روزافزون مهاجران در کبک و نقش آنها در تمام امور این استان مهم کانادا و دیگر تحولات سیاسی و اقتصادی کانادا و جهان اکنون موضوع جدایی‌خواهی کبکی‌ها شکلی بسیار متفاوت بخود گرفته است. علاوه بر گروه کثیری از مهاجران، شماری از خود کبکی‌ها هم به اردوی مخالفان جدایی کبک از کانادا پیوسته‌اند. زبان فرانسه قانونا زبان رسمی کبک است اما زبان انگلیسی هم برای کار و زندگی در کبک و بویژه شهر بزرگی چون مونترال در تمام امور از درس و دانشگاه گرفته تا کار، تجارت و سیاست در عمل کاربرد مهمی دارد. پارتی کبکوا که اپوزیسیون رسمی دولت لیبرال است، اکنون با کشمکش‌های درون حزبی روبروست و صحنه سیاسی کبک به طرز چشم‌گیری نسبت به دهه هفتاد دگرگون شده و همسو با این تحولات، جدایی‌طلبی کبک با چالش‌های زیادی روبروست.

مطلب کامل را در این ادرس ببینید: http://www.parscanada.com/_1738