نگاهی به درآمدهای دوران بازنشستگی در کانادا

بازار کار — 27 دسامبر 2012

محمدعلی شاکرمی

بنا به تعریف، بازنشستگی عبارت از دوره‌ای‌ست که فرد با داشتن شرایط معینی از سن و سال و طبق قانون، مستحق دریافت حقوق و مزایای بازنشستگی از دولت می‌گردد. در واقع این مرحله‌ای از زندگی افراد هر جامعه است که دیگر ضرورتی به کار و انجام فعالیت‌های درآمدزا وجود نداشته و دولتها می‌بایست با ارائه کمک‌های مالی طی این دوره را برای سالخوردگان هموار و خالی از استرس نمایند.

عموما هزینه‌های دوران بازنشستگی از جمله مواردی است که ذهن بسیاری را به خود جلب و افراد سعی می‌کنند تا با افزایش منابع درآمدی خود، نحوه زندگی‌شان را تا حدودی به همان شکل سابق یعنی دوران قبل از بازنشستگی ادامه دهند. در مقابل، گروهی سعی می‌کنند تا با تغییر شکل زندگی و کاهش هزینه‌ها، خود را با درآمدهای محدود بازنشستگی تطبیق دهند. بعنوان مثال بسیاری ازافراد طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که در زمان بازنشستگی به‌عنوان یک توریست به دور دنیا سفر کنند و بخشی دیگر تصمیم می‌گیرند که به شهر و یا کشور محل تولد خود بازگردند و یا به مناطق غیر شهری آرام‌تر تغییر مکان دهند.

در مجموع تجربه نشان می‌دهد که افراد در دوران بازنشستگی حداقل به ٪۷۰ تا ٪۸۰ درآمد زمان قبل از بازنشستگی خود نیاز دارند تا قادر به حفظ روند عادی زندگی خود باشند که البته به تناسب اهدافی که برای دوران بازنشستگی وجود دارد ممکن است به میزان درآمد کمتر و یا بیشتری جهت جبران هزینه‌های مربوطه نیاز باشد.

بطور کلی با توجه به سیستم درامدی دوران بازنشستگی کانادا به سه روش می‌توان نیازهای دوران بازنشستگی را برآورده و برای آن برنامه‌ریزی نمود:

مزایای بازنشستگی دولتی

برنامه امنیت مالی سالخوردگی OAS (Old Age Security)
درآمد تکمیلی تضمینی GIS (Guaranteed Income Supplement)
برنامه بازنشستگی کانادا CPP (Canada Pension Plan)

برنامه‌های بازنشستگی کارفرمایان
پس‌انداز و سرمایه‌گذاری‌های شخصی

پس‌انداز ثبت شده دوران بازنشستگی RRSP وRRIF
حسابهای پس‌انداز شخصی
حسابهای پس‌انداز معاف از مالیات TFSA
سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی (خرید سهام و اوراق قرضه)

در ادامه به شرایط پرداخت حقوق دولتی و انواع آنها پرداخته و توضیحاتی مختصر در خصوص برنامه بازنشستگی قابل ارائه توسط کارفرمایان در استان انتاریو و همچنین سرمایه‌گذاری‌های شخصی که خود مقاله‌ای جداگانه را می‌طلبد می‌پردازیم.

۱٫ مزایای بازنشستگی دولتی

در کانادا نیزهم‌چون بیشتر کشورها، برنامه‌های مختلفی جهت پرداخت حقوق بازنشستگی از طرف دولت به افراد وجود دارد که هریک دارای شرایطی خاص بوده و با تامین نقدینگی جهت جبران هزینه‌های مترتب بر سالخوردگی آنها را تحت پوشش قرار می‌دهند.

البته پیش‌بینی سن بازنشستگی، تخمین میزان هزینه‌ها، شیوه زندگی و همچنین الگوی مصرف فرد در این دوران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که به تصمیم در باره اینکه کدامیک از برنامه‌های دولتی برای او مناسب‌تر می‌باشد کمک شایانی می‌نماید.

مهم‌ترین و فراگیرترین برنامه‌های دولت کانادا جهت حمایت از سالخوردگان در دوران بازنشستگی بشرح زیر می‌باشند:

برنامه امنیت مالی سالخوردگی OAS (Old Age Security)

مزایای دولتی OAS به اکثر کانادایی‌ها که دارای حداقل شرایط لازم بوده و به سن ۶۵ سالگی نیز رسیده باشند تعلق می‌گیرد (البته اخیرا این سن به ۶۷ سال افزایش یافته اما زمان تاثیر آن برای افراد ۵۴ ساله به پایین در سال ۲۰۱۲ است.) برای دریافت این مزایا افراد می‌بایست مقیم و یا شهروند کانادا بوده و همچنین جهت دریافت کامل مستمری به مدت چهل سال بعد از ۱۸ سالگی در کانادا زندگی کرده باشند. البته به مهاجرینی که کمتر از چهل سال در کانادا زندگی کرده باشند هم به تناسب و البته به مقدار کمتری پرداخت صورت خواهد گرفت. این عدد برای آن دسته از شهروندان کانادایی که هم‌اکنون در داخل کشور هستند حداقل ۱۰ و افرادی‌که درخارج از کشور می‌بایست حداقل ۲۰ سال بعد از ۱۸ سالگی‌شان را در کانادا زندگی کرده باشند.

باید در نظر داشت که ارائه سوابق کاری توسط واجدین شرایط دریافت مستمری OAS الزامی نبوده و صرفنظر از اینکه آنها بخشی از درآمد در دوران قبل از بازنشستگی‌شان را در صندوق بازنشستگی ذخیره کرده باشند و یا هیچ مبلغی تحت عنوان کسورات از حقوق آن دوره‌شان کم نشده باشد این مزایا به آنها با رعایت سایر شرایط تعلق خواهد گرفت.

نباید فراموش کرد که درآمد حاصل از مستمری OAS می‌بایست به دولت و اداره درآمد کانادا CRA جهت اخذ مالیات از آن گزارش و میزان آن نیز به سطح درآمد سالیانه فرد سالخورده بستگی دارد. این حقوق در صورتی‌که درآمد فرد کمتر از ۶۶۰۰۰ دلار کانادا باشد به حداکثر مبلغ خود یعنی ۵۴۵ دلار و برای افراد با درآمد بالاتر به تناسب کمتر خواهد بود. البته شهروندان با درآمد سالیانه بالای ۱۱۰۰۰۰ دلار واجد شرایط دریافت این مستمری نخواهند بود.

تورم نیز مبالغ پرداختی از طرف دولت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هر ساله در ماه‌های ژانویه، آوریل و جولای و پس از مشخص شدن نرخ تورم سالیانه و متناسب با تغییرات در شاخص قیمت مصرف کننده CPI حقوق‌ها نیز تعدیل و به بازنشستگان پرداخت می‌شوند.

علاوه براین، به افراد با درآمد صفر و یا بسیار ناچیز (تقریبا کمتر از ۵۰۰۰ دلار در سال) به شرط دریافت OAS، اضافه بر آن مبالغی نیز تحت عنوان درآمد تکمیلی تضمینی GIS (Guaranteed Income Supplement) پرداخت می‌گردد که در مجموع درآمد آنها را جهت امرار معاش به صورتی آبرومندانه و با حفظ نسبی الگوی مصرف قبل از دوران بازنشستگی به سطحی قابل قبول می‌رساند. مستمری GIS برای واجدین شرایطی که تنها زندگی می‌کنند می‌تواند حداکثر تا ۷۵۰ دلار و برای سالخوردگان متاهل تا ۵۰۰ دلار در ماه پرداخت گردد که البته معاف از مالیات نیز می‌باشد.

برنامه بازنشستگی کانادا CPP (Canada Pension Plan)

تمامی افرادی‌که حداقل یکبار بخشی از حقوق دریافتی در سنین قبل از ۶۰ سالگی‌شان را به صندوق بازنشستگی کانادا واریز کرده باشند، بعد از این سن واجد شرایط دریافت حقوق بازنشستگی موسوم به CPP می‌گردند که البته برای دریافت کامل این مستمری می‌بایست بعد از سن ۶۵ سالگی اعلام بازنشستگی نموده و مقدار مستمری پرداختی نیز بستگی به مبلغی دارد که قبلاً پرداخت شده است. پرداخت این حقوق به سالخوردگان به خودی خود صورت نمی‌گیرد و فرد می‌بایست برای قرار گرفتن در لیست حقوق بگیران با حضور در یکی از دفاتر دولت فدرال (Service Canada)تشکیل پرونده دهد. لازم به ذکراست که قوانین پرداخت حقوق CPP در تمام کانادا بجز استان کبک که بعنوان QPP شناخته می‌شود یکسان بوده و اجرا می‌گردد.

همانطور که پیشتر گفته شد، می‌توان برای دریافت CPP بلافاصله بعد از ۶۰ سالگی نیز اقدام نمود که دراینصورت به علت بازنشستگی پیش از موعد، مبلغ ماهیانه به میزان ۳۰% (بعنوان مثال در ۶۰ سالگی) به عبارتی به ازای هرماه زودتر ۵/۰% کمتر از مبلغی خواهد بود که فرد سالخورده بعد از ۶۵ سالگی دریافت خواهد کرد. در مقابل چنانچه درخواست بعد از رسیدن به سن ۶۵ سال باشد، این مبلغ حدود ۴۲% (بعنوان مثال در سن ۷۰ سالگی) یعنی ۷/۰% برای هر ماه دیرتر، افزایش خواهد داشت.

بنابراین بازنشستگی پیش از موعد به معنای مزایای کمتر و بازنشستگی دیرتر مصادف با دریافت مزایای بیشتر خواهد بود.

در خصوص میزان حقوق CPP نیز باید در نظر داشت که این مبلغ می‌تواند به حداکثر تا ۹۸۷ دلار برای فرد بازنشسته برسد. ضمنا در صورت از کارافتادگی فرد، حداکثر تا ۱۱۸۵ دلار بصورت ماهیانه از طرف دولت به وی پرداخت می‌گردد. چنانچه فرد بازنشسته فوت نموده باشد به همسر وی در حالی‌که زیر ۶۵ سال باشد تا ۵۴۴ و در صورتی‌که بالای ۶۵ سال سن داشته باشد تا ۵۹۲ دلار مستمری داده می‌شود.

در مورد CPP نیز همانند OAS هرساله و با توجه به شاخص قیمت مصرف کننده و البته در صورت افزایش در هزینه‌های زندگی، تعدیل صورت می‌گیرد و پرداخت‌ها افزایش می‌یابند.

۲٫ برنامه‌های بازنشستگی کارفرمایان

بسیاری از کارفرمایان در کانادا با ارائه و مشارکت در انواع پکیج‌های بازنشستگی ثبت شده، که با پرداخت مبالغی از طرف کارمندان و بخشی توسط کارفرما در یک صندوق بازنشستگی انجام می‌گیرد، به کارمندان کمک می‌کنند تا در دوران بازنشستگی مشمول دریافت حقوق و مزایای آن صندوق‌ها گردند. در مجموع مزایای مذکور به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

پرداخت مزایا به میزان درصدی معین از میزان حقوق دریافتی کامند یا کارگر قبل از بازنشستگی
پرداخت حقوق و مزایا بر اساس میزان مشارکت و پس‌انداز فرد در صندوق بازنشستگی

بطور مثال می‌توان به سیسستم درآمد بازنشستگی استان انتاریو موسوم به OMERS اشاره کرد که جهت پرداخت مزایای بازنشستگی به کارمندان و کارگران شهری دولت استان انتاریومثل نیروهای پلیس، آتش‌نشانان، کارگران خدمات حمل و نقل شهری و آب و برق، کارمندان غیرآموزشی مدارس و مشاوران اجتماعی کودکان تاسیس شده و هم‌اکنون مشغول بکار است. موسسه OMERS بعنوان بزرگترین سازمان سرمایه‌گذاران کانادایی با حدود ۴۲۰۰۰۰ نفرعضو فعال و با انجام سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف، سود حاصله را جهت تقسیم بین اعضا و بصورتی مساوی به صندوق واریز می‌نماید. لازم به ذکراست که اعضا نیز بصورت مساوی در پرداخت به صندوق مشارکت می‌کنند.

۳٫ پس‌انداز و سرمایه‌گذاری‌های شخصی

محدودیت میزان OAS و همچنین کافی نبودن CPP برای برخی افراد، تحمل هزینه‌های دوران بازنشستگی را سخت کرده و به همین دلیل آنها می‌بایست به منابعی دیگری برای تامین این هزینه‌ها نیز توجه نمایند. برای همین منظور دولت کانادا با در نظر گرفتن مزایای مالیاتی برای کسانی‌که برای دوران بازنشستگی خود پس‌انداز می‌نمایند، سعی در تشویق آنها برای تامین این هزینه‌ها را دارد که پس‌انداز دوران بازنشستگی RRSP و حسابهای پس‌انداز معاف از مالیات TFSA نمونه‌هایی از این نوع تشویق‌ها هستند که آشنایی به آنها نیازمند مقالاتی جداگانه است. البته خرید انواع بیمه‌های عمر و بازنشستگی، سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی با خرید سهام شرکتهای سودده و همچنین خرید اوراق قرضه دولتی با سودهای قابل قبول و تضمین شده را نیزمی‌توان به این اقدامات اضافه نمود.

در انتها یادآوری می‌شود که می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کمکهای مالی دولت به سالمندان به سایت اداره خدمات شهروندی دولت فدرال کانادا (Service Canada) مراجعه و یا با شماره تلفن ۹۹۱۴-۲۷۷-۸۰۰-۱ تماس حاصل نمایید.

www.sdc.gc.ca

تجربه نشان می‌دهد که افراد در دوران بازنشستگی حداقل به ٪۷۰ تا ٪۸۰ درآمد زمان قبل از بازنشستگی خود نیاز دارند تا قادر به حفظ روند عادی زندگی خود باشند

می‌توان برای دریافت CPP بلافاصله بعد از ۶۰ سالگی نیز اقدام نمود که دراینصورت به علت بازنشستگی پیش از موعد، مبلغ ماهیانه کاهش می‌یابد.